زندگی نامه ی سورنا (سورن پهلو)
سورنا سردار و سپه سالار ایرانی اولین متخصص جنگ‌های نامنظم چریکی بود که در جنگ حران با 10 هزار نفر، سپاه 43
هزار نفره روم را شکست داد! بسیاری معتقدند پارتیزان به معنی چریک ریشه در پارت‌های ایران دارد. سورنا به گفته ی
پلوتارک در دلیری وتوانایی پیشروترین سردار ایرانی دوران خود بود. پلوتارک همچنین از سورنا بعنوان بلندقدترین و خوش
چهره ترین مرد زمان خود یاد کرده!و در جایی بخاطر جنگ آوری، شهامت ، غیرت و‌جسارتی که در جنگ ها از خود نشان میداد، به عنوان سپهسالار جاوید نام گرفت.
سورنا از بهترین جنگجویان تاریخ ایران محسوب می‌شود که در دوره اشکانیان می‌زیست. او در به تخت نشاندن ارد دوم، پادشاه اشکانی که بعد از مهرداد چهارم روی کار آمد، نقش مهمی داشت؛ همچنین در جنگی که در دوره ارد دوم بین ایران و روم رخ داد برای پیروزی ایرانیان تلاش بسیاری کرد.
سورنا ﭘﺪﯾﺪﺁﻭﺭﻧﺪﻩ ﺟﻨﮓ ﭘﺎﺭﺗﯿﺰﺍﻧﯽ (ﺟﻨﮓ ﺑﻪ ﺭﻭﺵ ﭘﺎﺭتی) در جهان محسوب می‌شود که به آن «جنگ چریکی» یا «جنگ و گریز» نیز می‌گویند. برخی بر این عقیده‌اند که این شیوه، که نوعی جنگ نامنظم محسوب می‌شود، شگرد سورنا بود و برای اولین بار توسط او استفاده شد. در این روش جنگی، افراد در قالب گروه‌های کوچک مسلح به گروه‌های نظامی بزرگتری حمله‌ور می‌شوند که امکان جابه‌جایی فوری ندارند و بلافاصله پس از حمله، از صحنه متواری می‌شوند.
ﺍﺭﺗﺶ سورنا شامل ﺯﺭﻩﭘﻮﺷﺎﻥ ﺍﺳﺐﺳﻮﺍﺭ، ﺗﯿﺮﺍﻧﺪﺍﺯﺍﻥ، ﻧﯿﺰﻩﺩﺍﺭﺍﻥ، ﺷﻤﺸﯿﺮﺯﻧﺎﻥ ﻭ ﭘﯿﺎﺩﻩﻧﻈﺎﻡ بود. ﺷﺘﺮﻫﺎیی نیز ﺑﺎ ﺑﺎﺭ ﻣﻬﻤﺎﺕ، همراه ارتش حرکت می‌کردند. پیروزی سورنا در جنگ حران
سبب شهرت جهانی او در سن ۳۰ سالگی شد.
سورنا از خاندان سورن، یکی از هفت خاندان معروف دوره اشکانی، بود که قلمرو آن‌ها در سیستان قرار داشت. واژه سورن در زبان پهلوی اشکانی به‌معنای نیرومند به کار می‌رفت و این خاندان وظیفه تاج‌گذاری شاه پارت را به‌طور موروثی بر عهده داشتند. مورخان عهد باستان
سورنا را سرداری قدبلند، خوش‌سیما با موهای بلند، خردمند، قدرتمند، جنگجو و شجاع و جوانمرد توصیف کرده‌اند. منابع تاریخی به‌علت تعلق او به خاندان سورن او را در قدرت و دلیری بی‌مانند دانسته‌اند.
در برخی منابع گفته شده است که او به شیوه جنگجویان پیشین، پیشانی‌بندی بر پیشانی خود می‌بست؛ همچنین طبق توصیف مورخان، بسیاری از ویژگی‌های او که از سرزمین سیستان برخاسته بود با ویژگی‌های رستم دستان مشترک است. به این جهت برخی از پژوهشگران او را با رستم دستان، قهرمان حماسی فردوسی در کتاب شاهنامه، یکی دانسته‌اند.
رستم سورن پهلو، معروف و مشهور به سورنا (Surena)، در سال ۸۲ پیش از میلاد در سیستان، قلمرو خاندان سورن به دنیا آمد و در سال ۵۳ پیش از میلاد درگذشت. مورخان نام پدر او را آرش و نام مادرش را ماسیس ذکر کرده‌اند.
سورنا در دوره شاهی ارد دوم از لحاظ ثروت و شهرت، بعد از شاه اشکانی قرار داشت و هنگام تاج‌گذاری شاه، به‌علت جایگاه خانوادگی خود در خاندان سورن، تنها کسی بود که اجازه داشت کمربند پادشاهی را برای شاه ببندد. او همچنین به‌علت متحد کردن مردم سیستان برای پشتیبانی از شاه اشکانی در جنگ با روم نقش مهمی در تحولات سیاسی عصر خود داشت.
سورنا از شهرت زیادی در بین مردم برخوردار شد. او که شهر سلوکیه (Seleucia) را به تصرف خود درآورد. وی اولین کسی بود که بر بالای دیوار سلوکیه برآمد و کسانی که از شهر دفاع می‌کردند را به زیر افکند. سورنا در این دوره بیشتر از ۳۰ سال نداشت؛ با این وجود به احتیاط و خردمندی مشهور بود و با استفاده از همین ویژگی‌ها بر کراسوس، سردار روم غلبه کرد. ارد، شاه ایران که از قدرت و شهرت سورنا بیم داشت، به‌جای تقدیر از سردار شجاع خود، نتوانست محبوبیت او را تحمل کند و سورنا را در حالی که در اوج جوانی و شهرت به سر می‌برد، به وی خیانت و او را نابود کرد.
منابع:
کتاب سرزمین جاوید
تاریخ ایران باستان
