واردکنندگان، صادرکنندگان، شرکت‌های حمل و نقل داخلی و بین‌المللی، شرکت‌های بازرگانی و ترخیص‌کاران، تولیدکنندگان، توزیع‌کنندگان و صاحبان کالا که به دلایل گوناگون تصمیم به انتقال کالا از یک منطقه به منطقه دیگری دارند، می‌توانند درخواست کننده پوشش بیمه باربری باشند.
مبدا و مقصد این نوع بیمهنامه در داخل کشور قرار دارد. بیمه‌نامه‌های حمل داخلی تابع شرایط و مقررات داخل کشور است.
*خطرات اصلی
خطرات اصلی تحت پوشش در این بیمهنامه شامل “آتش‌سوزي، انفجار، حادثه وسیله نقلیه (تصادف، تصادم، واژگون‌شدن و پرت‌شدن)” است.
*خطرات اضافی
“مسئولیت راننده، بارگیری و تخلیه، برخورد کالا با اجسام خارجی، پرت شدن کالا از روی وسیله نقلیه، ریزش کوه، سرقت کل کالا با وسیله نقلیه” است، که به عنوان خطرات اضافی و با دریافت حق بیمه اضافی تحت پوشش بیمهنامه قرار می‌گیرند.
این نوع بیمهنامه به دو صورت موردی و قراردادی صادر می‌شود.
– بیمهنامه باربری داخلی موردی: در این نوع به ازای هر بارنامه یک بیمهنامه صادر می‌شود.
– بیمهنامه باربری داخلی قراردادی: قرارداد بیمه باربری داخلی نیز با توجه به مشکلات صدور بیمهنامه موردی داخلی، برای صاحبان کالا و مؤسسات حمل و نقل داخلی که نیازمند تحت پوشش قرار دادن محموله‌های متعدد در هر روز هستند؛ ارائه شده است.
بیمهنامه باربری وارداتی – صادراتی:
مبدا بیمهنامه وارداتی خارج از کشور و مقصد آن داخل کشور است. مبدا بیمهنامه صادراتی داخل کشور و مقصد آن خارج از کشور است.
خطر تحت پوشش در این بیمه‌نامه‌ها یکی از کلوزهای مندرج در جدول زیر به انتخاب بیمه‌گزار است. کلوز A تمامی خطرها به جز استثنائات مندرج در آن را تحت پوشش قرار می‌دهد و کامل‌ترین نوع کلوز است. پس از آن به ترتیب کلوز B و C قرار دارد.
برای آگاهی از جزئیات هر کدام از کلوزهای زیر به آیین نامه شماره ۷۹ بیمه مرکزی مراجعه کنید:
نام خطرهای تحت پوشش بیمه باربری وارداتی – صادراتی
کلوز A انستیتو بیمه‌گران لندن
کلوز B انستیتو بیمه‌گران لندن
کلوز C انستیتو بیمه‌گران لندن
کلوز C انستیتو بیمه‌گران لندن به انضمام عدم تحویل (+C)
خسارت کلی(Total Loss)
همچنین در صورت حمل کالا با موتورلنج و سایر شناورهای کوچک و متوسط، بیمهنامه مربوطه به دلیل این‌که این نوع حمل و نقل دارای ریسک بالایی است، با نرخ و شرایط ویژه‌ای صادر می‌شود. این نوع حمل معمولا بین بنادر داخلی کشور و یا بنادر داخلی با بنادر کشورهای حوزه خلیج فارس، دریای عمان و دریای خزر انجام می‌شود.
بیمهنامه باربری ترانزیتی:
“بیمه نامه باربری ترانزیت، بیمه نامه ای است که مبدا و مقصد حمل در داخل کشور قرار ندارد. خطرهای تحت پوشش این بیمه نامه مشابه بیمه باربری وارداتی-صادراتی است”
بیمهنامه باربری ترانزیتی را می‌توان به ۲ دسته تقسیم‌‌بندی کرد:
– عبوری: کالای مورد بیمه از داخل کشور ایران عبور کنند.
– غیرعبوری: کالای مورد بیمه از داخل کشور ایران عبور نکنند.
بیمهنامه CMR
بیمه CMR که در زمره بیمه‌های مسئولیت قرار دارد، به خاطر رویه‌های اجرایی و قواعد و مقررات بین‌المللی حاکم بر آن که به بیمه‌های باربری بسیار نزدیک است، در اداره بیمه باربری صادر می‌شوند. بیمه CMR، بیمه مسئولیت مدنی شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی است که به جابه‌جایی کالا از طریق جاده مبادرت می‌ورزند.
CMR مخفف عبارت فرانسوی: “Convention relative au contrat de transport international de Marchandises par Route” به معنای «کنوانسیون قرارداد حمل‌ونقل بین‌المللی کالاها از طریق جاده» است. این کنوانسیون به منظور یکنواخت کردن شرایط حاکم بر قراردادهای حمل و نقل جاده‌ای کالا به خصوص اسناد مورد استفاده برای حمل بین‌المللی، مسئولیت حمل‌کننده و تنظیم روابط وی با فرستنده و گیرنده کالا تنظیم و مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این بیمهنامه مسئولیت مدنی شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی را که به جابه‌جایی کالا از طریق جاده مبادرت دارند، تحت پوشش قرار می‌دهد. در این بیمهنامه مسئولیت هرگونه خسارت وارده به تمام و یا قسمتی از کالا تا سقف ارزش کالای ثبت شده در راهنامه CMR (بارنامه‌های حمل جاده‌ای)، از زمانی که کالا در اختیار متصدی حمل قرار می گیرد، تحت پوشش است. سقف پرداخت خسارت در این بیمهنامه براساس کنواسیون CMR و یا توافق بیمه‌گر و بیمه‌گزار صورت می‌گیرد.
بر اساس کنوانسیون CMR اثاثیه منزل، محمولات پستی و جنازه تحت پوشش قرار نخواهد گرفت. ضمن این که معمولاً شرکت‌های بیمه در قرارداد با متصدی حمل، استثنائات قرارداد را به موارد مورد نظر خود در عرف بیمه‌گری تسری می‌دهند. به عنوان مثال عدم بسته‌بندي، بسته‌بندي ناقص كالاها، خسارات ناشی از عمد و سوءنیت بیمه‌گزار، انرژی هسته‌ای و یا رادیواکتیو، جنگ، شورش، بلوا، اعتصاب و خراب‌کاری، ضبط و یا مصادره کالا، فلزات گرانبها، سنگ‌های قیمتی، پول و اسکناس، آثار هنری و تابلوهای نقاشی و مجسمه‌ها تحت پوشش قرار نمی‌گیرند.
